Het vlaggenschip van Zeilwerk is de meer dan 100 jaar oude lemsteraak WON119

Het Schip

Je vaart op een oud-Hollandse platbodem die nog heeft gevist op de Zuiderzee. Een stoer werkschip met een verhaal. Aan boord kun je meehelpen met het hijsen van de zeilen, met sturen en met navigeren. Maar je kunt ook lekker op het voordek liggen, genietend van de deining en van de zon en wind op je gezicht. Zeilervaring is niet nodig: er is altijd ervaren bemanning aan boord.

De WON119 is een 100 jaar oude lemsteraak. Het imposante schip, met bijnaam “Titanic” is in 1908 gebouwd voor de Friese familie Poepjes die er tot 1961 mee hebben gevist. Eerst op de Zuiderzee en later op het IJsselmeer. Na vele omzwervingen hebben wij het schip in 2008 overgenomen en grondig gerestaureerd. De WON119 heeft dan ook de officiële status van Varend Monument.

Offerte aanvragen

De Lemsteraak WON 119 ‘Titanic’

Geschiedenis

In 1908 bestelt visserman Klaas H. Poepjes uit Schoterland een aak bij de helling van Auke van der Zee te Joure, de STL 9. In 1910 wordt Jan ‘Reuzejan’ Poepjes de eigenaar en wordt de naam LE 119/Vadertrouw. In 1936 komt er een 20 pk industriemotor in, waarvoor het achterschip moet worden aangepast.

In 1951 worden de zonen Jan J., Klaas J. en Jacob Poepjes mede-eigenaar en verandert de naam in Titanic, uit te spreken als Tie-taa-niek. Inmiddels is de thuishaven Makkum geworden om op zout water te kunnen blijven vissen, en is het schip omgenummerd naar WON119. In 1955 wordt de aak verhuurd aan de visserij-inspectie Amsterdam. Maar in 1957 gaat Klaas J. weer vissen en wordt bij de scheepswerf van Wiebe Amels in Makkum een bescheiden stuurhut geplaatst. In 1961 wordt de Lemsteraak verkocht aan J. de Boer en P.H. Poortinga uit Franeker voor de recreatie. Jan en Klaas Poepjes vissen door met de vlet met buitenboordmotor.

In 1962 staat er HA63 op de boeg. In de daaropvolgende jaren wordt er een kajuit opgezet en gaat de havenmeester van Hellevoetsluis erop wonen. In 2003 koopt Jan-Willem ‘Pils’ Stofberg van Scheepswerf Stofberg en Zn. het schip en zet haar in een hoek van hun terrein op de Krabbersplaat in Enkhuizen. In 2008 nemen Martin Tanis en Moniek Buijzen het tot wrak vervallen schip over.

Martin en Moniek besluiten de Titanic te restaureren

Restauratie

Martin en Moniek besluiten de Titanic terug te restaureren naar de staat waarin ze gevist heeft: onder zeil en met ‘natte ruimen’—open visruimen. Op basis van littekens aan het schip, oude foto’s en bouwtekeningen van andere aken krijgen ze een steeds beter beeld van hoe het schip er oorspronkelijk heeft uitgezien. Heel veel moeten ze slopen of wegsnijden. Dan vernieuwen ze samen met Stofberg het vlak, de spanten, potdeksel en berghout, hoofdschot en kielbalk. Boven water wordt alles geklonken, onder water gelast.

Het achterdek was vrij hoog vanwege de oude industriemotor, maar ze vinden een lage gelegen roeststrip waar de oorspronkelijke houten vloer moet hebben gelegen, dus die hoogte houden ze aan. De motor wordt gereviseerd, ze maken een nieuwe fundatie en verplaatsen die naar het achterste visruim. Dan volgen het boeisel achter, de kop en kluisborden. Ze plaatsen weer de binnenboorden, de bun en de trog. Als laatste maken ze het beslag. Dan wordt het schip opnieuw gestraald en in de verf gespoten.

Voor het houtwerk kunnen ze terecht bij Erick Mulder van Scheepstimmerwerf De Hoop in Workum. Samen met Mulder maken ze een nieuwe steekmast, giek en gaffel, zwaarden, roer en helmhout. De laningen en blokken volgen en tenslotte de dekluiken en de koekoek. De intimmering volgt later. Eerst maar eens varen.

Bij de Visserijdagen in Workum 2010 gaat ze voor het eerst echt onder zeil. De Titanic vist als de beste en eindigt sindsdien elk jaar in de top-5 zeilende visserij. Door dagtochten te varen met gasten verdient de Titanic de kosten van haar restauratie en onderhoud zelf terug.

Af en toe komen de nakomelingen van de familie Poepjes kijken. Jan fan Jan fan Reuzejan heeft nog een paar jaar op de aak gevist. Hij vertelt dat ze het “glazen schip” werd genoemd. Niemand mocht langszij, zo zuinig waren ze erop. Achterkleinzoon Sake vertelt dat zijn grootvader het alleen maar over zijn schip had. In de loop der jaren varen verschillende nakomelingen dagtochtjes met hun gezinnen, ieder met een eigen familieverhaal over de WON119 Titanic.

De Lemsteraak WON119 ‘Titanic’
Gebouwd in 1908 bij Auke van der Zee te Joure
Lengte 13,40 meter, 4,85 breed, 0,90 meter diep
Motor Gardner 5LW, 78pk bij 1500 toeren

Het Schip

Geschiedenis

Restauratie

Contact

Locaties

Documenten